L-2-HGA (L-2-hydroxyglutaric aciduria)

Choroba neurometaboliczna typowa dla SBT. Jest chorobą dziedziczną i charakteryzuje się występowaniem podwyższonego poziomu kwasu L-2-hydroksyglutarowego w moczu, krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym. Atakuje układ nerwowy, a objawy kliniczne pojawiają się u psów w wieku od 6 miesięcy do 1 roku, choć może ujawnić się też u starszych zwierząt. Psy chore mogą mieć różne objawy, stąd choroba ta może być mylona z innymi schorzeniami i dla ostatecznej diagnozy konieczny jest rezonans magnetyczny, który pokazuje zmiany w mózgu, badanie poziomu kwasu L-2-hydroksyglutarowego w moczu i krwi lub badanie DNA. Najczęstsze objawy to ataki epilepsji, chwiejny chód, drgawki, sztywność i skurcze mięśni, szczególnie intensywnie występujące po dużym wysiłku fizycznym. Ponadto mogą pojawiać się stany otępienia psa lub nadmiernego podniecenia i silnych emocji nieadekwatnych do sytuacji.

Choroba występuje w różnych liniach psów. Jest ona uwarunkowana obecnością recesywnego genu autosomalnego, a to oznacza, że oboje rodzice muszą być nosicielami, aby potomstwo było chore i posiadło dwa zmutowane allele recesywne. Pies posiadający w genotypie jedną kopię zmutowanego genu i drugą normalnego jest zdrowy, ale jest nosicielem choroby i gen ten przekaże połowie swego potomstwa.
Mianem nosicieli określane są osobniki posiadające jeden gen zmutowany i jeden gen normalny – nie wykazują one oznak choroby, ale mogą przekazać zmutowany gen swojemu potomstwu. Kiedy dwoje nosicieli, na pozór zdrowych rodziców, skrzyżujemy ze sobą statystycznie 25% potomstwa może urodzić się chore, 25% może być zdrowe i czyste (posiadające oba geny normalne), a pozostałe 50% może być nosicielami.
Oczywiście, aby nie zawężać puli genowej nosiciele mogą być rozmnażani, ale wyłącznie w kojarzeniu z psami czystymi. Statystycznie 50% potomstwa takiej pary będzie nosicielami, choć nigdy nie zachoruje, a 50% będzie czyste. Dlatego też takie szczenięta należy później przebadać w kierunku L-2-HGA. Powinno się jednak unikać nosicieli w reprodukcji, gdyż te psy mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania się wadliwego genu.

W wyniku badań prowadzonych przez Animal Health Trust w Newmarket opracowano test w oparciu o DNA umożliwiający identyfikację psów chorych, nosicieli i zdrowych.
Prawdopodobnie mutacja genu nastąpiła spontanicznie u jednego psa, jednak jeśli wystąpiła w populacji jest przekazywana jak każdy inny gen. Test wymaga wysłania 3 ml krwi w probówce z EDTA (lub wymaz z policzków – bezpłatne pojemniki pod adresem swab.request@aht.org.uk) i kosztuje 65 funtów. Więcej informacji pod adresem laboratorium www.aht.org.uk. Formularz niezbędny do wykonania badania można pobrać pod tym adresem http://www.aht.org.uk/pdf/sbtL2HGAwithHCformvat.pdf.

Po wysłaniu próbki do badania otrzymujemy wyniki (poprzez e-mail oraz zaświadczenie na papierze) o tym, do której grupy należy badany pies:
CZYSTY (CLEAR) – ten pies ma 2 kopie normalnego genu i nigdy nie zachoruje na L-2-HGA oraz nie przekaże choroby swojemu potomstwu.
NOSICIEL (CARRIER) – ten pies ma jedną kopię genu normalnego i jedna kopię genu zmutowanego powodującego L-2-HGA. Nigdy nie zachoruje ma L-2-HGA, ale przekaże gen L-2-HGA swojemu potomstwu (statystycznie 50% potomstwa).
CHORY (AFFECTED) – ten pies ma dwie kopie genu zmutowanego i jest chory na L-2-HGA, choroba pojawiła się lub pojawi się w najbliższym czasie.


CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA

Jakie są objawy L-2?
Objawy mogą się bardzo różnic miedzy sobą, od psów, które wykazują objawy epilepsji do takich, które w dziwny sposób się poruszają. Często podczas intensywnych ćwiczeń lub w sytuacji stresowej mięśnie psa napinają się i można zauważyć sztywność, szczególnie tylnych nóg i zadu, co powoduje, że pies nie może normalnie chodzić. Pies może objawiać nieznaczne problemy w poruszaniu się aż do całkowitej utraty kontroli i koordynacji. Inne objawy, które można zaobserwować to: utrata orientacji terenie, uporczywe wpatrywanie się w ścianę objawiające się podczas innych zachowań.

Tylne nogi mojego psa trzęsą się, gdy ten stoi nieruchomo lub jest zesztywniały po ćwiczeniach – czy ma L-2?
Wiele SBT wykazuje drżenie mięśni podczas stania – nie jest to wyznacznikiem L-2-HGA. Jeżeli jest zesztywniały po ćwiczeniach i ma wtedy problemy z poruszaniem się może po prostu się starzeje lub jest to objawem kontuzji lub reumatyzmu.

Mój pies zachowuje się normalnie – czy powinno się go zbadać na L-2-HGA?
Jeżeli pies nei wykazuje klasycznych objawów chorobowych nie ma potrzeby badać go na L-2-HGA, chyba że będzie rozmnażany. Wszystkie osobniki użyte do rozrodu powinny być przebadane w celu określenia ich statusu genetycznego. Można sądzić, że skoro pies nei ma objawów klinicznych choroby to jest zdrowy, ale możliwe jest, że jest nosicielem choroby, a to można określić tylko przy pomocy testu DNA.

Czy problem L-2-HGA występuje tylko w niektórych liniach hodowlanych?
Absolutnie nie! Jest to problem całej populacji Staffordshire Bull Terierów, a nie jakiejś linii. Testy pokazały, że nosiciele L-2 występują we wszystkich liniach świata.

Jakie są prognozy dla psów chorych na L-2?
L-2 może się różnić w zależności od psa. W najgorszym przypadku może się okazać, ze ilość ataków epileptycznych jest tak duża, że opiekun postanowi uśpić psa, aby zmniejszyć jego cierpienie. Leki kontrolujące ataki są bardzo drogie i muszą być podawane bardzo regularnie. Taki pies wymaga ekstremalnej rutyny w życiu i spokoju, aby uzyskać efekty. Psy o słabszych objawach mogą obyć się bez leków, jednak należy ściśle kontrolować życie takiego psa i unikać sytuacji stresowych, które są główną przyczyna ataków.

Co to jest test DNA?
Test DNA jest to analiza określająca genotyp psa, jego status genetyczny. W przypadku L-2 są 3 możliwości:
CZYSTY, ZDROWY, NORMALNY (CLEAR, UNAFFECTED lub NORMAL) – nie jest chory i nie posiada genu powodującego L-2,
NOSICIEL (CARRIER) – nie jest chory, ale posiada jedną kopię genu powodujący L-2, który może przekazać do 50% swojego potomstwa,
CHORY (AFFECTED) – chory na L-2-HGA I niosący 2 kopie zmutowanego genu.

Jak mogę zbadać psa?
Obecnie analiza jest bardzo prosta – weterynarz musi pobrać 3 ml krwi w probówce z EDTA (lub wymaz z policzków – bezpłatne pojemniki pod adresem swab.request@aht.org.uk) (może to być przy okazji jakiejkolwiek wizyty) i wysłać ją do Animal Health Trust w Newmarket (Animal Health Trust, Genetic Services, Lanwades Park, Kentford, Newmarket, Suffolk, CB8 7UU) na test DNA. Analiza kosztuje 65 funtów. Po wysłaniu próbki do badania po około 2-4 tygodniach otrzymujemy wyniki (poprzez e-mail oraz zaświadczenie na papierze) o tym, do której grupy należy badany pies: czysty, nosiciel czy chory.

Co dla mnie oznaczają wyniki, jeżeli chcę rozmnażać psa?
Otrzymane wyniki będą znaczyć, że możesz rozmnażać świadomie i z pełną odpowiedzialnością. Posiadana wiedza daje pewność, że kojarząc osobnika czystego z czystym lub nosiciela z czystym, że NIGDY nie urodzą się szczenięta chore. Jeżeli masz psa, który jest nosicielem i decydujesz się go rozmnażać MUSISZ znaleźć czystego psa, a następnie określić status genetyczny szczeniaków. Jeżeli testy nie są zrobione przed wydaniem szczeniaków, należy szczególnie uczulić przyszłych właścicieli o konieczności wykonania badań i że psy te nie mogą być rozmnażane zanim takie badania nie będą wykonane. Niektórzy hodowcy mogą zastrzec, że szczenięta, które okażą się nosicielami muszą być wysterylizowane w późniejszym wieku.


Możliwe kombinacje kojarzeń

Jak można badać szczenięta?
Szczenięta można badać poprzez dostarczenie 3 ml krwi (lub wymaz z policzków) podobnie jak w przypadku psów dorosłych. Szczenięta powinny mieć przynajmniej 4 tygodnie i muszą być odstawione od mleka matki oraz być możliwe do zidentyfikowania. W przypadku młodych szczeniąt najczęściej proponuje się wykonanie testu z wymazu, aby oszczędzić im stresujących przeżyć, jednak w tym przypadku także muszą mieć skończone 4 tygodnie.

Czy wynik jest gdzieś udokumentowany? (dotyczy UK)
Brytyjski Kennel Club został poproszony przez klub rasy, aby przyszłe rodowody KC zawierały wpis o testach na L-2-HGA. Od 2006 roku wyniki są także publikowane corocznie w Breeds Record Supplement.

Łączone testy genetyczne
Ogólnodostępny jest także test na kataraktę (Hereditary Cataract – HC). Każdy kto już dostarczył krew do badania na L-2-HGA może z tej samej próbki obecnej w AHT wykonać test na HC. Można także połączyć te testy na HC i L-2-HGA wysyłając jedną próbkę krwi, a opłata jest wtedy niższa i wynosi 109 funtów.

Profil DNA
W oparciu o badania DNA można również określić rodziców danego psa. Jednak wymaga to innych testów z powodu innej metody ekstrakcji DNA.
Można również określić profil genetyczny barwy okrywy włosowej (http://www.healthgene.com/canine/C128_staffordshire_bull_terrier.asp)

Identyfikacja psów
Każdy badany osobnik musi być zaczopowany przed pobraniem krwi czy śliny do badań. Szczenięta nieoznakowane natomiast muszą się znacznie od siebie różnić umaszczeniem lub znaczeniami.

Przyszłość
W idealnym świecie wszyscy powinniśmy stosować testy DNA u psów, które zamierzamy rozmnażać, tak aby krzyżować jedynie psy czyste z czystymi lub czyste z nosicielami. Z kolei jest mało prawdopodobne, że hodowcy wybiorą nosicieli do krycia ze względu na wysokie koszty badań (65 funtów za szczeniaka). W ten sposób w ciągu kilku generacji sami możemy ograniczyć liczbę nosicieli, a tym bardziej psów chorych. Musimy zaakceptować fakt, że tylko odpowiedzialni hodowcy użyją badań unikając zmutowanego genu.
W przyszłości, jeżeli w rodowodach (na chwilę obecną dotyczy to tylko rodowodów Kennel Club) będzie zawarta informacja o wynikach rodziców i szczenięta będą pochodzić od dwojga czystych rodziców, więc będą genetycznie czyste, nie będzie konieczności dalszych badań tychże szczeniąt.

Źródło:
http://www.psbtc.org.uk/
http://www.staffords.co.uk/

Tłumaczenie: Dagmara Strumińska-Parulska